علامه حاج ملا محمّدباقر مدرّس کردستانی متخلّص به «غریق» و مشهور به مدرّس بالک از بزرگترین علمای معاصر کُرد است در زیر شرح حال او را می‌خوانید:
محمّدباقر فرزند حسین خان مشهور به «ئاغاگه‌وره» (آقابزرگ) است و در جد هشتم به خان احمدخان اردلان می‌رسد. مادرش فاطمه خانم دختر مرحوم ملا عبدالله از خانوادة شیخ‌الإسلامی‌های سنندج و همچنین عموزادة ملا لطف‌الله شیخ الإسلام بوده است. محمّدباقر در روز هجدهم ماه شوّال سال 1316 هجری قمری در روستای «نزاز» واقع در پنجاه کیلومتری شهر سنندج متولد شده است، از همان ایّام کودکی به تحصیل پرداخته و قرآن را در مدّت سه ماه آموخته است و بعد از آن تا سن چهارده سالگی کتابهای اولیة حوزه‌های آن زمان را فراگرفته و سپس در مدّت هشت سال مجموعة علوم دینی را به اتمام رسانیده و از «ملا محمّد مولانا» پسر ملا عارف پسر مرحوم علامه ملا احمد نودشه‌ای اجازة افتا و تدریس دریافت کرده است.
آنگاه به قریة «چۆر» رفته و برای نخستین بار در آنجا سمت پیشنمازی مسجد را بر عهده گرفته است و در مدّت اقامت شش ساله در چۆر از کتابخانة چۆر و علمای خاندان سادات چۆر بهرة فراوانی برده است و پس از آن به اشارة حضرت شیخ محمّد علاءالدین نقشبندی به روستای «بالک» مریوان نقل مکان کرده و تا پایان عمر (قریب 50 سال) در آنجا به تدریس و تألیف و خدمات دینی مشغول بوده است.
ملا باقر عالمی بزرگ و مشهور بوده و اکثر علمای مناطق کردستان نزد وی تلمّذ و سیصد طلبه از او اخذ اجازه کرده‌اند. علامه ملا باقر در مجموع 55 سال تدریس کرده (6 سال در چۆر و 49 سال در بالک) و بالغ بر دویست کتاب و مقاله از خود به یادگار گذاشته است.
یکی از خصوصیات بارز علامه ملا باقر که زوایای زندگی ایشان را تحت‌الشعاع قرار داده بود عشق فراوان او به سرور عالم خاتم النبین حضرت رسول اکرم(ص)بوده است.
مدرّس کردستانی علاوه بر آنکه در علوم ظاهر به پایه‌ای رسیده بود که عالمان، او را شافعی زمان می‌نامیدند، در علم باطن نیز مدارج بسیاری را طی کرده بود، پدر او از مریدان حضرت شیخ محمّد بهاءالدین فرزند حضرت شیخ عثمان سراج‌الدّین نقشبندی بوده و محضر حضرت شیخ علی حسام‌الدّین را نیز درک کرده است و خود ملا باقر نخستین بار نزد حضرت شیخ محمّد علاءالدین تمسّک کرده و به سلوک پرداخته و پس از وفات آن حضرت نزد فرزندش حضرت شیخ محمّدعثمان سراج‌الدین ثانی، تجدیدِ تمسّک کرده است.
حضرت شیخ محمّدعثمان در مقدمه‌ای که بر کتاب عربی «الألطاف الهیه» (از علامه ملا باقر) نگاشته، پس از بیان پایة علمی علامه ملا محمّدباقر در علوم ظاهری، از تمکّن وی در علوم باطنی سخن گفته و نوشته است: « همانا من کراماتی از وی مشاهده کرده‌ام».
این عالم و عارف بزرگ سرانجام در روز جمعه 17/10/1350 هجری شمسی مطابق با 19 ذی‌قعدة 1392 هجری قمری در قریة بالک، دار فانی را وداع گفت و در همانجا به خاک سپرده شد. یادش گرامی و راهش پر رهرو باد!
اسامی برخی از آثار علامه ملا محمّدباقر بالک:
و مجموعه‌ای از رسائل عربی، فارسی و کردی در تفسیر برخی از آیات قرآن و شرح پاره‌ای از احادیث و بعضی عبارات فقهی و کلامی.
منابع:
